Gdy stajemy przed decyzją o wyborze telefonu dla osoby starszej, warto uwzględnić szereg parametrów takiego telefonu jak również okoliczności, etap życia i potrzeby osoby starszej, której ma być on przeznaczony.

Społeczeństwo starzeje się, a wśród nas jest coraz więcej osób już nie tyle w starszym wieku, ale wręcz w wieku sędziwym, a to właśnie w późniejszych fazach starości szczególnie często pojawiają się ograniczenia zdrowotne i sprawnościowe człowieka. Należy mieć to na uwadze, stając przed wyborem telefonu dla dojrzałego wiekiem rodzica czy dziadka lub cioci. Fakt, że odpowiednio dobrany telefon z przydatnymi funkcjami może być ważnym elementem codziennego funkcjonowania jest bezsprzeczny, a w okresie naznaczonym pandemią nabiera dodatkowego znaczenia. Potrzeba komunikacji zdalnej, a także możliwości szybkiego reagowania, gdy pojawią się nagłe trudności związane ze zdrowiem, sprawia, że rola telefonu w życiu starszej osoby może być dziś ważniejsza niż kiedykolwiek wcześniej.

Choć można założyć, że nie ma jednego idealnego modelu dla każdego seniora, to z pewnością da się wskazać jego cechy i funkcje, które mogą odpowiadać na potrzeby wielu z nich. Jedno jest więc pewne – telefon dla osoby starszej powinien być dobrze dopasowany do potrzeb seniora, aczkolwiek te też nie są niezmienne i mogą się pojawić – niekiedy nagle i niespodziewanie – w kolejnych latach czy miesiącach, a nie w chwili zakupu.

Potrzeby związane ze spadkiem sprawności w starszym wieku

Z wiekiem pogarsza się choćby wzrok. Problemy z widzeniem, mimo stosowania sprzętu wspomagającego, w badaniu GUS deklarowała co 6 osoba starsza, a w grupie wiekowej 80+ tego typu problemy zgłaszało aż 2/3 badanych (w tym 20% deklaruje, iż ma ze wzrokiem poważne problemy bądź nie widzi wcale)[1]. Odpowiedzią na to w kontekście budowy telefonu mogą być odpowiednio duże przyciski, a także duży i czytelny wyświetlacz. W tym sprawdzi się chociażby taki telefon jak myPhone Halo Q (ekran 2,8”, duże przyciski) czy np. myPhone S1 LTE (ekran 2,8”, duże klawisze).

Wiele osób starszych wskazuje też na problemy ze słuchem. Jak czytamy w raporcie Starość po polsku „ W rozmowie z jedną osobą w cichym pomieszczeniu słabo słyszał co czwarty badany w grupie 60+, a w grupie 80+ — już co drugi, przy czym 10% osób w tym wieku deklaruje bardzo poważne kłopoty ze słuchem lub nawet głuchotę.”[2]

Dlatego ważna jest odpowiednia regulacja głośności i zadbanie o to by dźwięk był na tyle głośny, by osoba mogła faktycznie go usłyszeć. Ponadto, część osób – np. w związku z chorobą Parkinsona, ale nie tylko – może mieć trudności z utrzymaniem telefonu w dłoni, a także z poruszaniem się. W efekcie telefon może im wypaść z dłoni. Ważne zatem by obudowa telefonu była ergonomiczna, a w razie upadków, żeby telefon łatwo się nie uszkadzał i nie tracił możliwość sprawnego działania. Osoby starsze cenią sobie też wygodę. Zatem ważny będzie również dugi czas pracy telefonu w ramach jednego cyklu ładowania (co zapewniają choćby telefony dla seniora marki myPhone). Ważnym atutem może okazać się także stacja ładująca, która ułatwi ładowanie telefonu i umożliwi odkładanie go w jedno, wiadome miejsce.

Zdrowie, bezpieczeństwo i sprawna komunikacja

Starszemu wiekowi towarzyszyć mogą nie tylko ograniczenia motoryczne czy sensoryczne (wzrok, słuch), lecz także problemy z pamięcią. Dobrze jeśli w telefonie będą więc opcje przypominania np. o wzięciu leków, wizytach lekarskich czy o spotkaniach. I choć ważne jest by osoba starsza możliwie długo mogła ćwiczyć własną pamięć, zdarza się, że ustalanie przypomnień staje się konieczne dla jej sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania społecznego, a nawet dla jej zdrowia i życia. Innym problemem wieku starszego może być nagłe pogorszenie stanu zdrowia i konieczność wezwania szybkiej pomocy. Dobrym pomysłem i wsparciem jest funkcja S.O.S., która pozwala przy pomocy jednego przycisku wysłać alert – tj. powiadomienie z prośbą o pomoc.

Nawet jeśli w momencie wyboru telefonu część tych funkcji nie wydaje się niezbędna, a osoba której go przekażemy, jest zdrowa i sprawna, warto myśleć na zapas, przyszłościowo i brać pod uwagę różne okoliczności, które mogą się pojawić za jakiś czas.

Indywidualne preferencje, wspólne korzyści

Poza tym, trzeba respektować indywidualność danej osoby, jej preferencje, upodobania i przyzwyczajenia, także te estetyczne… Dlatego dobrze jest wcześniej skonsultować z nim zakup, wypytać co jest dla tej osoby ważne, a także też opisać różne możliwości jakie dają dostępne na rynku rozwiązania dostosowane do profilu starszego odbiorcy, tak telefony jak i działające w nich aplikacje (np. stworzona przez mPTech aplikacja 4family).

Dla części osób starszych w pełni samodzielna obsługa telefonu i różnych jego funkcji może być trudna. Pamiętajmy, że nadal w obecnym pokoleniu seniorów (a zwłaszcza w najstarszej części tej generacji) mamy rozległą sferę wykluczenia cyfrowego. Stąd też warto zwrócić uwagę na istnienie funkcji – jaką daje wspomniana aplikacja 4family – stanowiąca zdalną pomoc w zarządzaniu telefonem seniora przez osoby bliskie. Myśląc o telefonie dla osoby starszej warto go dobrać tak by był zarówno dogodny dla samej osoby starszej, jak i skutecznie wspierał komunikację oraz relację z bliskimi. Jeśli są nimi kupujący, warto też zastanowić się do jakich form wsparcia czy opieki wobec osoby starszej może się im przydać taki a nie inny model telefonu oraz czy zainstalowane w nim aplikacje są zrozumiałe. Swoje preferencje warto wyartykułować w rozmowie z samą osobą starszą, ale bez narzucania swojej woli. Kluczowym kryterium powinny być jednak potrzeby, możliwości seniora, który ma zostać użytkownikiem tego telefonu.

dr Rafał Bakalarczyk
Ekspert Instytutu Polityki Senioralnej

[1] GUS, Ludność w wieku 60+. Struktura demograficzna i zdrowie, Warszawa 2016.

[2] Starość po polsku. Propozycje reformy systemu opieki nad osobami starszymi, Raport Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego we współpracy z Instytutem Polityki Senioralnej Senior Hub, Warszawa 2021, s.24,
https://seniorhub.pl/wp-content/uploads/2021/04/Starosc-po-polsku-—-wersja-online.pdf